رطوبت و جلوگیری از ایجاد آن

کنترل رطوبت می تواند در عملکرد هوابندی وعایق کاری تاثیر بسزایی داشته باشد. کنترل رطوبت در ساختمان با شرائط آب و هوایی منطقه و تهویه مناسب ارتباط کنترل رطوبت می تواند در عملکرد هوابندی وعایق کاری تاثیر بسزایی داشته باشد. کنترل رطوبت در ساختمان با شرائط آب و هوایی منطقه و تهویه مناسب ارتباط مستقیم دارد.

 

عوامل موثر در تشکیل رطوبت:

1.از طریق جابجایی هوا:

تقریبا” حدود 98 % از رطوبت ساختمان مربوط به این امر است.انتقال رطوبت از طریق هوا به سرعت انتقال می پذیرد،هوا به طور طبیعی از مناطق پر فشار به مناطق کم فشار از کوتاه ترین مسیر،همواره در حرکت می باشد، جهت کنترل رطوبت،شما می بایستی دائما” مسیر عبور هوا به داخل و خارج ساختمان را بررسی کنید .
دارد.کنترل رطوبت می تواند در عملکرد هوابندی وعایق کاری تاثیر بسزایی داشته باشد. کنترل رطوبت در ساختمان با شرائط آب و هوایی منطقه و تهویه مناسب ارتباط کنترل رطوبت می تواند در عملکرد هوابندی وعایق کاری تاثیر بسزایی داشته باشد. کنترل رطوبت در ساختمان با شرائط آب و هوایی منطقه و تهویه مناسب ارتباط مستقیم دارد.

2.انتشار از طریق مواد:

           این انتقال به آهستگی صورت می پذیرد ، اغلب مصالح ساختمانی به آهستگی میزان رطوبت بالایی را انتقال میدهند اگر چه سرعت انتقال پائین است ولی هیچ گاه متوقف نمی شود،عایق ها جهت جلوگیری از این امر بسیار موثرند.

3.انتقال حرارت:

انتقال حرارت به وسیله تبخیر سطحی و نقطه شبنم جهت تشکیل رطوبت، بسیار موثر است.

عوامل ایجاد چگالش:

           چگالش زمانی اتفاق می افتد که هوا توانایی لازم برای نگهداری بخار آب زیاد در هوای گرم را داشته باشد و به یکباره سرد شود.هنگامی که هوا به نقطه شبنم برسد،رطوبت اشباع شده در هوا در اولین برخورد با سطوح سرد،شروع به تقطیر می کند اگر این سطح بین حفره دیوار بیرونی و داخلی باشد ،عایق شروع به مرطوب شدن می کند.

چگونگی کنترل رطوبت:

           از آنجائیکه رطوبت عمدتا” توسط جابجائی هوا انتقال می یابد،هوابندی ساختمان بسیار ضروری می باشد.شما همچنین می توانید با کنترل دما و رطوبت از خطر چگالش جلوگیری کنید.

           نصب عایق،انتقال حرارت را کاهش می دهد، بنابراین ریسک چگالش را هم پائین می آورد.در اغلب مناطق آب و هوایی، می توان از لایه بخاربند جهت کنترل گسترش رطوبت استفاده کرد.

 

ایجاد رطوبت در دیوارها:

             این که شما فکر کنید نصب لایه بخاربند مهمترین مسئله برای کنترل رطوبت می باشد نادرست است، لایه بخاربند تنها انتشار رطوبت را به تاخیر می اندازد در حالیکه بیشترین رطوبتی که وارد دیوار می شود از طریق خاصیت مویرگی انتقال و از طریق هوا انتشار می یابد.

         در اکثر مناطق آب و هوائی می بایست تمهیدات خاصی جهت این موضوع در نظر گرفته شود.

 

چگونگی کنترل رطوبت در دیوارها:

1.جلوگیری از نشت هوا.

2.استفاده از لایه بخاربند مناسب با توجه به منطقه آب و هوایی .

3.کنترل انتقال حرارت.

           یکی از اهداف عایقکاری به تاخیر انداختن حرکت جریان هوای گرم از مکانی به مکان دیگر است به طوری که از خطر چگالش بر روی دیواره ها جلوگیری به عمل آورد.

           دفتر استاندارد ملی ساخت و ساز آمریکا (IRC) توصیه های به استفاده از بخاربند در مناطق گرم ندارد ولی (NAIMA) نصب بخاربند را در مناطق گرم یک مزیت خوب می داند که می تواند از مشکلات بعدی ناشی از چگالش جلوگیری به عمل آورد.حتی استفاده از کاغذ دیواری در مناطق گرم بسیار مفید است.

بارندگی نیز در صورت عدم رعایت موارد زیر سبب ایجاد مشکلاتی در ساختمان ها می گردد:

1.استفاده از مصالح ساختمانی نامرغوب.

2.عدم استفاده از فلاشینگ.

3.نصب و درزبندی نامناسب پنجره ها ،درب ها و صفحات پائین آنها.

4.نبود سیستم زهکشی مناسب در دیوارها و اطراف آن.

 

با عایق مرطوب و خیس چه می کنید؟

           صلیب سرخ آمریکا و آژانس مدیریت حوادث اضطراری آمریکا (FEMA) عنوان می کنند: پشم شیشه می تواند برداشته شود و پس از خشک شدن مجددا” نصب گردد. همچنین در مورد عایق های سلولزی عنوان میکنند این عایق ها بعد از خیس شدن ، شل و سست شده و توانایی ضد قارچ و حریق بودن خود را از دست می دهند و قابل استفاده مجدد نیستند، ولی آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) بیان میکند تمامی عایق های خیس و مرطوب میبایستی جایگزین گردد.

 

مدیریت کنترل رطوبت در ساختمان:

تجمع رطوبت در داخل یک ساختمان می تواند موجب بروز مشکلاتی مانند ایجاد چکه های آب، یخ زدگی،تغئیر رنگ، تغییر شکل بدنه و دیوار ها وتکثیر قارچ و کپک شود.این مشکل از طریق حرکت بخار متراکم شده آب در هوا و برخورد با یک سطح سرد اتفاق می افتد.

سه راه اساسی برای به حداقل رساندن مشکلات بالقوه تراکم بخار آب در اتاق زیرشیروانی، کف و دیوارها وجود دارد:

• تهویه کافی برای انتقال بخار آب تولید شده در ساختمان.

• تهویه مناسب ساختمان به طوری که رطوبت گیری موثر در آن اتفاق بیافتد.

• استفاده از لایه بخاربند برای محدود کردن انتقال بخار آب از بیرون به داخل و از داخل به بیرون.

 

 

استراتژی های کنترل رطوبت

تهویه و گردش هوا به فضای باز،استراتژی کارآمدی برای کنترل رطوبت در اتاق زیرشیروانی و فضاهای زیرین است. در اغلب نقاط کشور، تهویه منفعل برای اتاق زیرشیروانی و زیرزمین بسیار مهم است، فن تهویه برای آشپزخانه، رخت شور خانه و حمام حتما” میبایستی نصب گردد. تمامی این طراحی ها برای حذف بخار آب از ساختارمصالح ساختمان می باشد به طوری که اشباع بخار آب در آن اتفاق نیافتد. لایه بخاربند، از حرکت بخار آب موجود در هوا ،جهت محدود کردن انتقال بخارات آب از مناطق گرم تر به سطوح سرد در دیوارها، سقف ها و مناطق زیرهمکف جلوگیری به عمل میآورد.

 

استفاده از لایه بخاربند

لایه بخاربند به عنوان یک مصالح و یا راه کار که به اندازه کافی از انتقال بخار آب تحت شرایط خاص جلوگیری میکند،تعریف شده است. ساکنان ساختمان،بعضی از لوازم خاص، گیاهان، و لوله کشی ،عوامل تولید رطوبت هستند که در هوا به عنوان بخار آب شکل میگیرند.

کنترل حرکت بخار آب در ساختمان ضروری است.لایه بخاربند از تراکم بخار آب به درون ساختار مصالح و عایق جلوگیری می کند.رطوبت می تواند در داخل دیوارهای خارجی ،سقف و فضاهای اتاق زیر شیروانی تجمع یابد. اگر آب به اندازه کافی وجود داشته باشد، موجب پوسیدگی و آسیب قابل توجهی به ساختمان میشود. کرافت، روکشی بر روی عایق به عنوان لایه بخاربند است. این روکش می تواند حرکت رطوبت از طریق دیوار، کف، و سقف را کاهش دهد.

 

مکان هائی که احتیاج به لایه بخاربند دارند:

در مناطقی که آب و هوا در زمستان سرد است،لایه بخاربند باید به سمت داخل فضای زندگی که گرم است، نصب شده باشد .

در آب و هوای مرطوب و یا مناطقی که استفاده گسترده ای از دستگاههای تهویه هوا وجود دارد، اگر لایه بخاربند مورد نیاز است، باید آن را در سمت بیرونی دیوار نصب کرد.

انواع بخاربند:

برای هرنوع مصالحی یک امتیاز ارزیابی از 0 تا 1 در نظر گرفته می شود که به عنوان درجه بندی جهت یک لایه بخاربند کافی برای استفاده در ساختمان ها مسکونی استفاده می شود، این امتیاز جهت اندازه گیری مقاومت نفوذ بخار آب در انواع مصالح می باشد.

در جدول زیر رتبه برخی از مصالح ساختمانی رایج نمایش داده شده است که منطبق با کتابچه مبانی ASHRAE و دیگر منابع این صنعت هستند.

1.0	روکش کاغذ کرافت روی عایق اجرا شده
0.7	6 میلیمتر تخته سه لایی پرس شده با چسب از خارج
0.5	روکش فویل کرافت لمینت شده روی عایق
0.45	پلاستیک به ضخامت 80 میکرون
0.16	پلاستیک به ضامت 50 میکرون
0.08	پلاستیک به ضخامت 25 میکرون
0.06	پلاستیک به ضخامت 15 میکرون
0.05	فویل آلومینیوم به ضخامت 10میکرون
0.01	فویل آلومینیوم به ضخامت 25 میکرون

 

 

در جدول زیر برخی از مصالح و درجه بخاربندی آنها قید گردیده که احتیاج به لایه بخاربند ندارند.

50	10 میلیمتر گچ برگ ساده
30	10 سانتی متر پشم شیشه
5.5 تا 8.6	رنگ مات معمولی به ضخامت 50 میکرون
3.3	دو کیلوگرم اسفالت استاندارد در هر متر مربع
1.9	6 میلیمتر تخته سه لایی پرس شده با چسب ازداخل

 

چه مواقعی نیاز به لایه بخاربند می باشد؟

درآخرین تحقیقات در جلوگیری از ایجاد رطوبت و استفاده از لایه بخاربند ،به طور قابل توجهی استفاده از لایه بخاربند در استانداردهای ساختمان تغییر کرده است.

در ویرایش سال 2009، این استاندارد ها از طرف (International Code Council (ICC به شرح زیر خلاصه شده است:

   (International Residential Code (IRC لایه بخاربند را در سه کلاس I، II و III بر اساس مقدارنفوذناپذیری آنها به بخار آب تعریف می کند، پایین ترین مقدار نفوذناپذیری ،کمترین مقداربخار آب را از طریق لایه بخاربند منتقل می کند.

کلاس: I بسیار نفوذناپذیر که مقدار جذب رطوبت آنها حدود 0.1 و یا کمتر می باشد. مانند ورق پلی یورتان ،ورق آلومینیوم.

کلاس: II نفوذناپذیری کم که مقدار جذب رطوبت آنها بین 0.1 تا 1.0 می باشد.مانند کاغذ کرافت روکش عایق ها.

کلاس lll :نفوذناپذیری متوسط که مقدار جذب رطوبت در آنها بین 1.0 تا 10 درجه بندی می گردد.مانند پلاستیک و بعضی از رنگ ها شامل این دسته می باشند.

به خاطر داشته باشید در عایق کاری بر روی نما های آجری و یا آلومینیومی حتما” فاصله “1 بین عایق و نما جهت تهویه هوای عایق استفاده گردد.